verroken, verdampen en smudgen
Het is nu december en voor mij de tijd om mijn rookwaren uit de kast te halen. Wanneer het buiten donker en koud is, krijg je de behoefte om het binnen gezellig te maken. De open haard aan, een mooi muziekje op, kaarslicht en een lekker geurtje in huis. Mijn kinderen houden van de geur van etherische olie. Vooral van de zoete geuren als mandarijn, vanille en zoete sinaasappel met een paar druppeltjes mirre of styrax maar ook de frisse geuren van de den, citroen, zirbe of citroengras. Ik ben zelf gek op de wat zwaardere geuren van verschillende harssoorten zoals Copal, Styrax, Mirre, Wierook en Benzoe aangevuld met gedroogde kruiden.
Er zijn verschillende redenen waarom we kruiden verroken of etherische olie verdampen. Gewoon omdat het lekker is, voor je gezondheid of om de ruimte en je lichaam te reinigen van vervuilde energie. Voor inheemse volken, medicijnmannen en vrouwen en spirituele helers, is het verbranden van kruiden en harsen vaak een heilige gebeurtenis dat deel uitmaakt van culturele, spirituele en helende tradities. Ook bij offers aan goden en `holy spirits` en het contact maken met de andere wereld staan (hallucinerende) kruiden centraal. Elk volk heeft hiervoor zijn eigen specifieke rituelen en kruiden.
Wat vele niet weten is dat ook vanuit hygiënisch oogpunt kruiden verrookt worden. Zo is Wierook desinfecterend en werd in de katholieke kerk verrookt om geuren te verdoezelen en verspreiding van ziektes te voorkomen. In Afrika reinigen de vrouwen van de Khoisan, een inheemse bevolkingsgroep, hun onderlijf door boven de opstijgende rook van verbrande kruiden te gaan staan of zitten. In Suriname is het voor vrouwen een traditioneel gebruik hun vagina te reinigen met een dampbad van kruiden.
Materialen die je kunt gebruiken voor het verroken zijn allerlei kruiden, harsen, zaden, wortels, naalden, bessen zolang ze niet giftig zijn. Ik verrook kruiden en hars voor een lekker geurtje in huis op een metalen roostertje of in keramisch schaaltje boven een waxinelichtje. Daarbij komt het nogal precies hoe ver het rookmateriaal boven het vlammetje ligt. Is het te dicht bij dan verbrand alles en krijg je een onaangename geur, is de afstand te groot dan gebeurt er niet veel en ruik je niets. Voor de reiniging van het huis maak ik gebruik van speciale kooltjes. Deze kun je aansteken en zodra ze gloeien kun je er hars en kruiden opleggen die dan heet worden en verroken. In mijn blog heb ik een artikel geschreven over het "roken van kruiden en hars". Hier kun je verder lezen als je meer wilt weten over culturele tradities, kruiden die je kunt gebruiken, rook-methoden en hoe je zelf je huis energetisch kunt reinigen.
En dan zijn er nog de wierookstaafjes en kegeltjes uit de winkel. Ik gebruik deze zelf niet maar die staan je natuurlijk ook ter beschikking evenals de mooie smudge-sticks. Smudge-sticks zijn prachtige bundels samengebonden kruiden die worden gebruikt om een ruimte, objecten of personen inclusief jezelf, energetisch te reinigen.
Bij de native Amerikanen wordt de smudge-stick gebruikt bij helende en spirituele rituelen, als offer aan de goden of om contact te maken met de andere wereld. Vier belangrijke kruiden staan daarbij centraal, voor elke windrichting één. De tabak die het oosten vertegenwoordigd, witte Salie voor het zuiden, de ceder vertegenwoordigd het westen en sweetgras voor het noorden. Met een smudge-stick kun je personen, objecten en ruimtes energetisch reinigen. Hoe je zelf een smudge-stick kunt maken kun je verderop bij de recepten lezen.
Ook in het oosten worden kruiden staafjes en kegels verrookt, de zogenaamde mox-staafjes. In China maakt het moxen onderdeel uit van de TCM (Traditional Chinese Medicine). Hierbij worden de vezels van de gedroogde Bijvoet verbrand en de warmte en rook over bepaalde meridianen en acupunctuurpunten geleid. Hierdoor komt de Qi (levensenergie) in beweging en wordt het helingsproces in gang gezet. De bladeren die in het voorjaar worden verzameld worden gereinigd, gedroogd, vermalen en tot staafjes of gekels geperst. Belangrijk voor het gloeien van de vezels is een gelijkmatige consistentie en fijnheid van de vezels.
Sommige mensen en vooral kinderen houden niet zo van rook in de ruimte maar wel van de geur van etherische oliën. Ik heb hiervoor een speciale verdamper gekocht (zie foto beneden) maar je kunt etherische olie ook makkelijk verdampen door een paar druppels olie in een keramisch schaaltje met water te geven dat je verwarmt boven een theelichtje of stoofje. Ook zijn er de speciale aroma- of olie brandertjes uit te koop, een schaaltje uit keramiek of speksteen met eronder plek voor een waxinelichtje.
Of wat dacht je van geurstaafjes? Tegenwoordig zie je ze overal, van die mooie glazen vaasjes met houten stokjes erin. Wist je dat je deze ook zelf makkelijk kunt maken? Verder op deze pagina vindt je het recept evenals een recept voor een ruimtespray met etherische olie. Ik gebruik de ruimtespray tevens als lekker geurtje over mijn haar en kleding.
Zowel een ruimtespray als de geurstaafjes zijn minder geschikt voor een grote ruimte. De geuren blijven namelijk niet zo lang hangen als bij een verstuiver. Geurstaafjes komen vooral tot hun recht in een kleine ruimte als je badkamer of toilet. Een ruimtespray vind ik ideaal vlak voor het slapen gaan. Een paar pufjes Zirbe (Pinus cembra) of lavendel en je slaapt als een roos. Zet geen geurstaafjes of vernevelaar in je slaapkamer tijdens het slapen, vooral niet bij kleine kinderen, dit is te veel van het goede.
De werkwijze is verder vrij simpel. Giet alle ingredienten in een flesje of jampotje dat je kunt afsluiten met een dopje of dekseltjes en schud alles goed door. Giet de vloeistof vervolgens in een flesje met een smalle hals, zet er de houten of bamboe stokjes in en klaar ben je.
De favoriete combinatie etherische olie van mijn kinderen is:
Doe alles in het flesje met de verstuiver. Schud het goed door en je ruimtespray is klaar voor gebruik.
De smudge-stick maak je het beste met verse kruiden die je eerst een dag laat verwelken. De verwelkte kruiden die je wilt gebruiken leg je vervolgens op elkaar in een bundeltje van ongeveer 4 cm doorsnede. Hieromheen wikkel je een touwtje van puur katoen en maak je er een lusje aan zodat je het bundeltje kunt ophangen. Na een paar weken is de bundel droog en kun je deze gebruiken.
De smudge-stick steek je aan één kant aan. Zodra de bundel vlam heeft gevat waai je het vuur weer uit zodat deze alleen nog licht gloeit en rook van zich geeft. Houd altijd een schaaltje onder je smudge-stick wanneer je gaat roken want er kunnen gloeiende deeltjes vanaf vallen. Voor de eerste keer is het misschien een goed idee om je smudge-stick boven de wasbak aan te steken om het uit te proberen zodat je hem kunt blussen mocht het vuurtje te groot worden. Bedenk wel dat wanneer deze nat is, je hem daarna niet meer kunt aansteken. Wil je de smudge stick uitmaken en een andere keer verder gebruiken dan druk je hem voorzichtig uit.
In principe kun je alle kruiden gebruiken, behalve giftige. Voor een lekker geurtje zijn veel tuinkruiden geschikt. Om je bundeltje goed te kunnen oprollen zijn de grote bladeren van de Torts ideaal. Kruiden die je bijvoorbeeld kunt gebruiken zijn: Toorts (Verbascum) bladeren, Duizendblad (Achillea millefolium) hele kruid, goudsbloem (Calendula officinalis), bloemen, Salie (Salbei officinalis) takjes, Tijm (Thymus vulgaris) kruid, Rozemarijn (Rosmarines officinale) takjes, Lavendel (Lavendula) kruid, Anijs (Pimpinella anisum) kruid, Bijvoet (Artemissia vulgaris), hysop (Hyssopus officinalis) kruid.
De informatie die ik op mijn website publiek maak, wordt met de grootste zorgvuldigheid samengesteld. Ik ben echter geen arts dus wanneer je mijn recepten uitprobeert, doe je dat op eigen verantwoordelijkheid. De huismiddelen en recepten die ik beschrijf vervangen ook geen bezoek bij een arts. Bij lichamelijke klachten is vakkundige raad bij een arts of apotheker aan te raden. Dit geldt vooral voor zwangere vrouwen, kinderen, ouderen en mensen die medicijnen gebruiken.
Ik geef geen medisch advies over het gebruik van kruiden bij specifieke klachten of ziektes.