Oxymel
oude heildrank en isotonische dorstlesser
Oxymel
Oxymel klinkt wellicht ietwat onbekend hoewel het een zeer oude heildrank is. De naam is afgeleid van de Griekse woorden voor "zuur" en "honing". Dit gezonde drankje bestaat uit een mengsel van azijn & honing dat wordt aangezet met medicinale kruiden naar keuze. Oxymel is alcoholvrij, smaakt lekker fris en kan heel gemakkelijk worden ingenomen met water of sap. Naast tincturen en mazeraten zijn oxymels kruidenpreparaten die je langer kunt bewaren.
De basisingrediënten, honing en appelazijn, zijn op zichzelf al gezond en immuunsysteem versterkend. Azijn met zijn azijnzuur- bacteriën en honing met levende enzymen en waardevolle voedingsstoffen dragen bij aan een gezonde darmflora. Door toevoegingen zoals kruiden, fruit, wortels, bloemen of specerijen geef je aan een oxymel een extra geneeskrachtige werking mee. In principe kunnen zowel verse als gedroogde plantendelen worden gebruikt waarbij verse kruiden de voorkeur hebben. Met een oxymel kun je eindeloos experimenteren met:
- Wilde kruiden zoals weegbree, brandnetelbladeren, daslook, vlierbloesem, hondsdraf, paardenbloem, etc.
- Culinaire kruiden zoals salie, tijm, oregano of munt
- Wilde vruchten zoals duindoorn, meidoorn of rozenbottels
- Fruit zoals kersen, frambozen of bramen
- Groenten zoals knoflook of mierikswortel
- Wortels zoals kurkuma, engelwortel of gember
- Specerijen zoals zwarte peper, kaneel, venkel of anijs
In het algemeen wordt een oxymel graag gebruikt voor spijsverteringsproblemen zoals winderigheid en opgeblazen gevoel of ter ondersteuning van het immuunsysteem. Maar je kunt het ook inzetten als isotonische drank na het sporten of als verfrissing in de zomer. Afhankelijk van de toevoeging van medicinale kruiden, kun je een oxymel echter ook voor andere specifieke doeleinden gebruiken.
Hieronder staan een paar kruiden ideeën die je voor verschillende oxymels kunt gebruiken:
- Versterking van het immuunsysteem: Duindoorn, Purperen Zonnehoed, Rozenbottel, vier-rovers-oxymel (zie verderop)
- Ondersteuning van het spijsverteringsstelsel: Gember, Kurkuma, Venkel, Anijs, Kummel, Galagal
- Rustgevend en ontspannend: Lavendel, Hop, Valeriaan en Hartgespan (Leonurus cardiaca)
- Algemene versterking en toevoer van vitale voedingsstoffen: vier-dieven-oxymel, kurkuma-gember-oxymel
- Verkoudheid: Weegbree, Vlier, Tijm, Salie , Moerasspirea, Linde, Spar/Den
- Oppeppend: Rozemarijn
- Voor hart en bloedvaten: Meidoorn, Knoflook, Daslook, Hartgespan (Leonurus cardiaca)
- Bindweefsel: Paardenstaart, Brandnetel, Longkruid, Kweek
- Diuretisch: Jeneverbes, Selderij, Guldenroede, Peterselie, Kweek
- Aders: Boekweit, Wijnbladeren, Honingklaver
- Capillaire vaten: Gingko biloba (o.a. hersenen)
- Droge hoest: Weegbree, Heemst, Malve, IJslands mos
- Maag: Venkel, Kamille, Zoethout,
- Nieren en blaas: Berk, Guldenroede, Kweek
- Pijn: Kruidnagel, Zwarte Populier, Wilg, Moerasspirea
- Menopauze: Salie, Rode klaver
Basisrecept voor Oxymel
Het basisrecept voor een oxymel is:
- 3 delen (imker)honing
- 1 deel appelazijn
- ½ deel kruiden
Neem een schone jampot die je uitkookt of omspoelt met een 70% alcohol-oplossing. Dit geldt ook voor het deksel en andere materialen die je gebruikt. Doe de honing en de azijn in het jampotje en meng deze goed door elkaar zodat de honing geheel in de azijn is opgelost. Snijd de kruiden fijn of plet de zaadjes en voeg deze aan de zure honing toe. Meng het met een schone lepel goed en sluit het af met een deksel. Het beste kun je de oymel bij kamertemperatuur 2-3 weken laten trekken. Iedere keer als je eraan denkt schud je het potje even door. Daarna filter je de oxymel en bewaar je deze op een donkere en koele plek. De oxymel is daar ongeveer een jaar houdbaar.
Gebruik
Je mag de zure honing niet verwarmen want dan gaan de waardevolle componenten van de honing verloren. Ook opgieten met heet water is taboe. Zorg dat de temperatuur niet boven de 37 graden komt.
Als kuur:
Neem dagelijks 2 keer 1 kleine eetlepel oxymel (7-8 ml) opgelost in een glas water in. Na drie weken dagelijkse inname neem je een week pauze voordat je de Oxymel opnieuw 3 weken inneemt. Voor versterking van het immuunsysteem nemen volwassenen dagelijks twee keer 1 eetlepel Oxymel opgelost in een glas water. Kinderen boven de 6 jaar nemen 2 keer per dag 1 theelepel opgelost in lauwwarm water.
Bij acute problemen:
Bij de eerste symptomen 1 eetlepel 3 keer per dag opgelost in een glas water. Niet langer dan drie dagen.
Als verfrissing
Als extra pep kunt je Oxymel ook gebruiken als basis voor frisdranken. Ze smaken goed en voorzien het lichaam van verloren mineralen na lichamelijke inspanning en stimuleren het immuunsysteem. Voeg één tot twee eetlepels zure honing toe aan een liter water. Ook is het in de zomer lekker en verfrissend om 1 of 2 lepels oxymel aan spa rood (mineraalwater) toe te voegen.
Als dressing
Behalve als drankje kun je oxymel ook gebruiken voor een dressing over de salade. Voeg aan de zure honing gewoon olie, zout, peper en eventueel wat mosterd toe en mix alles goed door.
Contra-indicatie
Niet gebruiken tijdens zwangerschap en borstvoeding!
Niet geschikt voor baby's en peuters.
Ook bij acute gastro-intestinale ziekten (ontstekingen in het maag-darm-kanaal zoals maagzweren) en bij reuma of jichtaanvallen, mag geen zure honing worden ingenomen.
Recepten
Gezondheidselixer
- 150 ml vloeibare (imker)honing
- 50 ml appel(cider)azijn
- 1/4 biologische citroen
- 3 cm geraspte biologische gemberwortel
- 3 cm geraspte biologische kurkumawortel (of 1/4 theelepel kurkumapoeder)
Pijnstiller
Moerasspirea bevat salicylzuurverbindingen, die een ontstekingsremmende en pijnstillende werking hebben. Onze voorouders gebruikten de plant intuïtief als pijnstiller. Zo kun je de moerasspirea gebruiken bij: hoofdpijn, verkoudheid, koorts, griepinfectie en Gewrichtspijn. Ook de bast van de Wilg bevat bovengenoemde inhoudsstoffen. Als je een overgevoelig bent voor salicylzuur, mag je het niet gebruiken. Dit geldt ook voor zwangere vrouwen en astmapatiënten.
- 100 g appelciderazijn
- 300 g honing
- 2 kleine handen vol moerasspireabloemen (bladeren kunnen ook worden gebruikt)
- 1 kleine hand vol schillen van de Wilgenbast
Met gedroogde moerasspireabloemen en wilgenbast kun je ook in de winter een oxymel toebereiden. Het kan worden gedronken door 2 eetlepels op te lossen in licht warm water of thee.
Darmweldaad
- Duizendblad, vers een handvol (of gedroogd een halve hand)
- Engelwortel, 1 eetlepel klein gesneden wortel
- Munt vers, ongeveer een handvol
- Paardenbloemwortel, 1 eetlepel fijn gesneden
- Galangawortel (Laos), halve theelepel
- Jeneverbessen, Karwij en Anijs, van elk een theelepel (in de vijzel aangedrukt)
- 250 ml (bio) appel(cider)azijn
- 750 gr honing
Bereiding:
Zorg dat je voordat je begint alle materialen en potten goed met 70% alcohol desinfecteert. Roer de honing door de azijn totdat alle honing goed is opgelost. Vervolgens worden de specerijen en de kruiden in een afsluitbare glazen pot of fles gedaan en overgoten met de zure honing. De oxymel laat je vier weken trekken bij kamertemperatuur maar niet in de volle zon. Daarna kun je het zeven en in een fles vullen.
Gebruik
Los één of twee eetlepels zure honing op in een glas warm water. Ook lekker als dorstlesser tussendoor.
Verkoudheidsmix
Sparren en dennen kunnen op een zeer veelzijdige manier worden gebruikt en helpen bij hoesten, keelpijn, sinusinfecties en verkoudheid. Ook versterken ze op natuurlijke wijze ons immuunsysteem.
- 2-3 kleine takken (ongeveer 20 cm lang) van de den of de spar (Let op: Naalden van de Taxus zijn giftig)
- 300 g honing
- 100 g appelciderazijn
- Klein snufje zout
Vier-rovers-oxymel: Immuunsysteem-versterker
1 eetlepel van:
- Jeneverbessen
- Munt
- Salie
- Rozemarijn
- Tijm
- Bijvoet (Artemisia vulgaris)
- Alsembladeren (Artemisia absinthium)
- Angelica
- Rozenbottels
- 1/2 tl nootmuskaat geraspt
- 5-6 kruidnagels
- 4 teentjes knoflook grof gesneden
- 1 kaneelschors
- 600 g honing
- 200 g appel(cider)azijn
Hak alle ingrediënten grof en doe deze in een afsluitbare pot. Vermeng de honing met de appelciderazijn, roer het goed door en giet dit over het kruidenmengsel. Slot de pot af en laat het 2-3 weken trekken. daarna kun je het afzeven en in een fles bewaren.
Voor gebruik meng je één tot twee eetlepels met een glas water. Je kunt er ook eerst mee gorgelen en dan doorslikken, zodat ook de mondholte wordt gedesinfecteerd.