Kruidenextracten uit azijn
gezonde smaakmakers en geneeskrachtig medicijn
Appelazijn als oplosmiddel
Biologische appelazijn is op zichzelf al gezond. Het bevat veel voedingselementen zoals vitaminen, mineralen, spore-elementen en enzymen:
- Vitamine A, B1, B2, B6, C, E, Beta-Carotine (Voorfase van Vitamine A)
en Foliumzuur (Vitamine B9)
- Kalium, Magnesium, IJzer, Natrium, Calcium, Fluor, Jodium, Zink,
Koper & Seleen
- Pectine
Gezondheidseffecten
Daarnaast heeft appelazijn tal van andere gezondheidsvoordelen. Hieronder vind je een lijstje van wat ik zo gevonden heb.
Appelazijn:
- bevordert de spijsvertering en ondersteunt de stofwisseling
- sterkt het immuunsysteem
- draagt bij aan het ontgiften van het lichaam (stimuleert de lever en de nieren)
- gaat slechte darmbacteriën tegen en draagt bij aan een gezonde darm
- stimuleert de afbraak van vetten in het eten
- heeft een positieve invloed op de bloeddruk en het bloedsuikergehalte
- wordt van oudsher gebruikt voor reinigen en desinfecteren.
- is een natuurlijke ontstekingsremmer en kan helpen bij het ontsmetten van kleine wondjes en de wondheling bevorderen
- kan helpen bij het doden van ziekteverwekkers, zoals bacteriën. Bacteriën gedijen optimaal bij een pH waarde van 8 terwijl onze huid een pH waarde van 5 à 6 heeft. Omdat azijnzuur de pH verlaagt zorgt ze voor een bacterie-onvriendelijk milieu. Dit helpt bij bijv. voet-of nagelschimmel of ontsteking van de huid.
- helpt likdoorns en zweetvoeten tegen te gaan.
- helpt bij kalknagels (azijnbadje)
- kan keelpijn verzachten door met verdunde appelazijn te gorgelen
- werkt verkoelend bij zonnebrand.
- helpt bij een onreine, ontstekingsachtige huid, zoals acne
- helpt tegen jeuk van bijvoorbeeld brandnetelblaasjes, Insecten- en kwallenbeten.
- geldt als een natuurlijk cosmetica voor een schone huid en glanzend haar
Contra indicatie
- Voor je azijn op de huid gaat gebruiken is het goed om eerst even te kijken of je hier niet te gevoelig op reageert. Dit kun je het beste uittesten aan de binnenkant van je arm. Doe er wat appelazijn op en kijk hoe je huid erop reageert.
- Mensen met maag en darm-problemen of brandend maagzuur wordt het gebruik van appelazijn afgeraden.
- Ditzelfde geldt voor mensen met een fructose- intolerantie.
- Appelazijn remt de opname van kalium. Voor mensen met een lage kaliumspiegel is appelazijn niet geschikt.
- Mensen met diabetes kunnen beter niet zelf met appelazijn experimenteren maar in overleg met de huisarts of diëtiste bespreken of er wisselwerking mogelijk is met medicamenten die worden genomen.
Gebruik van appelazijn
Drinken
Appelazijn puur drinken wordt niet aangeraden. Wel kun je een theelepel azijn aan een kop water toevoegen en dit drinken, eventueel gezoet met een lepel honing. Het sterkt niet alleen de stofwisseling en bevordert het algemene welbevinden maar kan ook helpen bij een onreine huid of neurodermitis. Ook als extra ondersteuning bij een vastenkuur zou dit helpen bij het ontslakken en ontgiften van je lichaam.
Gezichtswater
Azijn helpt bij een onreine en ontstekingsachtige huid, zoals acne (puistjes). Vermeng een theelepel azijn in een beker met water en dompel een wattenpadje in de vloeistof. Dep hiermee je gezicht af en laat het opdrogen. Hierover kun je dan eventueel je dag- of nachtcrème smeren. Sommige zeggen dat het ook tegen rimpels helpt. Of dat zo is weet ik niet maar je zou het kunnen uitproberen.
Haarspoeling
Goed voor glanzend haar en een jeukende en schilferende hoofdhuid. Spoel je haren na het wassen uit met een kop water waarin je een theelepel azijn hebt opgelost. Je haren daarna niet meer uitwassen. De geur verdwijnt na het opdrogen vanzelf.
Voetbad
Tegen zweetvoeten, voet- en nagelschimmel kun je een voetbad nemen. Neem een emmer of teiltje met een liter warm water en voeg hier een kopje azijn en een half kopje zout. Twee keer per dag 5 -10 minuten baden.
Omslag of kompres
Een omslag kan verlichting brengen bij geïrriteerder huid of een zonnebrand. Leg voorzichtig een schone doek op de huid die gedrenkt is water met een scheut appelazijn of neem een bad waar je appelazijn aan toe hebt gevoegd. Een kompres helpt ook tegen jeuk van bijvoorbeeld brandnetelwonden, Insecten- en kwallenbeten.
Bad
Bij een droge schilferige huid of eczeem kun je een scheut azijn aan het badwater toevoegen. De azijn verzacht het jeukgevoel.
Kruidenazijn
Zelf een kruidenazijn maken is vrij simpel. Voor een kruidenazijn worden meestal kruiden uit de tuin genomen zoals Dille, Peterselie, Dragon, Basilicum, Thijm etc. Neem een goede biologische appelazijn of een witte-wijnazijn en voeg er een paar takjes van je kruid naar voorkeur aan toe. Laat de azijn zo`n drie weken trekken. Mocht de smaak te intensief worden kun je ze er natuurlijk ook eerder uithalen. Aan de andere kant kun je de azijn nog een keer met nieuwe kruiden aanzetten als deze nog te weinig smaak heeft. De kruidenazijn is een half jaar houdbaar.
Werking van kruidenazijn
Kruiden geven niet alleen extra smaak aan je azijn, ze hebben bovendien ook nog eens medicinale werking. Hieronder volgende een paar kruiden met hun specifieke werking:
- Dille werkt tegen winderigheid en bij slaapproblemen
- Citroenkruid (Artemisia abrotanum) is een bitter kruid net als Absintalsemen en ondersteunt de spijsvertering en stimuleert de galblaas
- Dragon (Artemisia dracunculus) draagt bij aan een goede spijsvertering en gaat krampen tegen.
- Basilicum werkt eetlust opwekkend
- Salie is goed bij halspijn (gorgelen)
- Venkel werkt ontkrampend en rustgevend
- Melisse werkt rustgevend
- Rozemarijn werkt algeheel sterkend
- Thijm voor mooie haren of als gezichtswater
- Viooltjes voor een onreine, geïrriteerder huid
- Hysop voor onreine en gevoelige huid
- Smalle Weegbree bij huidproblemen
- Lavendelbloemen voor geïrriteerde hoofdhuid
Recepten
Verkoudheidsazijn bij hoesten, heesheid en verkoudheid
50 gr. Vlierbloesem,
50 gr. Moerasspirea,
50 gr. Thijm,
50 gr. Anijs en
50 gr. Gember in een fles met ¾ liter appelazijn geven en 3-4 weken laten trekken. (niet filteren) 3 keer per dag een glas water met 1 eetlepel azijn en eventueel wat honing drinken. Dit is ook voor inhalatie geëigend. Hiervoor neem je op een halve liter gekookt water, 50 ml azijn. Met een handdoek over een schaal, 10-15 min. de damp diep inhaleren. Ga daarna niet naar buiten maar rust nog even na.
Kruidenazijn bij ontstekingen in de mond
40 gr. Hele kruidnagel
40 gr. Salie
40 gr. Thijm
¾ ltr. Appelazijn.
Alle ingrediënten in een fles vullen en 3-4 weken laten rijpen. Geschikt om mee te gorgelen of te spoelen
Bronchitisazijn
3 uien, 1 stuk mierikswortel, 1 stuk zwarte radijs, 5 wortels
Alle groente in een keukenmachine fijnsnijden en met ¾ liter appelazijn in een grote fles of glazen pot doen. 3-4 weken laten trekken. 2-3 keer per dag 1 glas water met 1 eetlepel azijn vermengen. Je kunt de azijn ook gebruiken om te inhaleren. Hiervoor neem je op een halve liter gekookt water, 50 ml azijn. Met een handdoek over een schaal, 10-15 min. de damp diep inhaleren. Ga daarna niet naar buiten maar rust nog even na.
Haarspoeling
1 tl van de volgende kruiden: Thijm, salie, Rozemarijn en Heermoes
½ ltr. appelazijn
1 ltr. kokend water
Giet het gekookte water over de kruiden en laat deze een half uur trekken. Zeef de thee af, giet er de appelazijn bij en vul het af in een fles. Na iedere haarwasbeurt deze spoeling in de haren en over de hoofdhuid masseren en uitspoelen. Voor glanzende haren kun je de spoeling nog een keer over de haren gieten en niet meer uitwassen.
Oxymel
Oxymel klinkt ietwat exotisch. Het is een zeer oude heildrank waarvan de naam is afgeleid van de Griekse woorden voor "zuur" en "honing". Dit gezonde drankje bestaat uit een mengsel van azijn & honing dat wordt aangezet met medicinale kruiden naar keuze. Oxymel is alcoholvrij, smaakt op zichzelf goed en kan heel gemakkelijk worden ingenomen met water of sap. Naast tincturen en mazeraten zijn oxymels kruidenpreparaten die je langer kunt bewaren.
De basisingrediënten, honing en appelazijn, zijn op zichzelf al gezond en immuunsysteem versterkend. Azijn met zijn azijnzuur- bacteriën en honing met levende enzymen en waardevolle voedingsstoffen dragen bij aan een gezonde darmflora. Door toevoegingen zoals kruiden, fruit, wortels, bloemen of specerijen geef je aan een oxymel een extra geneeskrachtige werking mee. In principe kunnen zowel verse als gedroogde plantendelen worden gebruikt waarbij verse kruiden de voorkeur hebben. Met een oxymel kun je eindeloos experimenteren met:
- Wilde kruiden zoals weegbree, brandnetelbladeren, daslook, vlierbloesem, hondsdraf, paardenbloem, etc.
- Culinaire kruiden zoals salie, tijm, oregano of munt
- Wilde vruchten zoals duindoorn, meidoorn of rozenbottels
- Fruit zoals kersen, frambozen of bramen
- Groenten zoals knoflook of mierikswortel
- Wortels zoals kurkuma, engelwortel of gember
- Specerijen zoals zwarte peper, kaneel, venkel of anijs
In het algemeen wordt een oxymel graag gebruikt voor spijsverteringsproblemen zoals winderigheid en opgeblazen gevoel of ter ondersteuning van het immuunsysteem. Maar je kunt het ook inzetten als isotonische drank na het sporten of als verfrissing in de zomer. Afhankelijk van de toevoeging van medicinale kruiden, kun je een oxymel echter ook voor andere specifieke doeleinden gebruiken.
Hieronder staan een paar kruiden ideeën die je voor verschillende oxymels kunt gebruiken:
- Versterking van het immuunsysteem: Duindoorn, Purperen Zonnehoed, Rozenbottel, vier-rover-oxymel (zie verderop)
- Ondersteuning van het spijsverteringsstelsel: Gember, Kurkuma, Venkel, Anijs, Kummel, Galagal
- Rustgevend en ontspannend: Lavendel, Hop, Valeriaan en Hartgespan (Leonurus cardiaca)
- Algemene versterking en toevoer van vitale voedingsstoffen: vier-dieven-oxymel, kurkuma-gember-oxymel
- Verkoudheid: Weegbree, Vlier, Tijm, Salie , Moerasspirea, Linde, Spar/Den
- Oppeppend: Rozemarijn
- Voor hart en bloedvaten: Meidoorn, Knoflook, Daslook, Hartgespan (Leonurus cardiaca)
- Bindweefsel: Paardenstaart, Brandnetel, Longkruid, Kweek
- Diuretisch: Jeneverbes, Selderij, Guldenroede, Peterselie, Kweek
- Aders: Boekweit, Wijnbladeren, Honingklaver
- Capillaire vaten: Gingko biloba (o.a. hersenen)
- Droge hoest: Weegbree, Heemst, Malve, IJslands mos
- Maag: Venkel, Kamille, Zoethout,
- Nieren en blaas: Berk, Guldenroede, Kweek
- Pijn: Kruidnagel, Zwarte Populier, Wilg, Moerasspirea
- Menopauze: Salie, Rode klaver
Basisrecept voor Oxymel
Benodigdheden
- 3 delen (imker)honing
- 1 deel appelazijn
- ½ deel kruiden
Bereiding
Neem een schone jampot die je uitkookt of omspoelt met een 70% alcohol-oplossing. Dit geldt ook voor het deksel en andere materialen die je gebruikt. Doe de honing en de azijn in het jampotje en meng deze goed door elkaar zodat de honing geheel in de azijn is opgelost. Snijd de kruiden fijn of plet de zaadjes en voeg deze aan de zure honing toe. Meng het met een schone lepel goed en sluit het af met een deksel. Het beste kun je de oymel bij kamertemperatuur 2-3 weken laten trekken. Iedere keer als je eraan denkt schud je het potje even door. Daarna filter je de oxymel en bewaar je deze op een donkere en koele plek. De oxymel is daar ongeveer een jaar houdbaar.
Gebruik
Je mag de zure honing niet verwarmen want dan gaan de waardevolle componenten van de honing verloren. Ook opgieten met heet water is taboe. Zorg dat de temperatuur niet boven de 37 graden komt.
Als kuur:
Neem dagelijks 2 keer 1 kleine eetlepel oxymel (7-8 ml) opgelost in een glas water in. Na drie weken dagelijkse inname neem je een week pauze voordat je de Oxymel opnieuw 3 weken inneemt. Voor versterking van het immuunsysteem nemen volwassenen dagelijks twee keer 1 eetlepel Oxymel opgelost in een glas water. Kinderen boven de 6 jaar nemen 2 keer per dag 1 theelepel opgelost in lauwwarm water.
Bij acute problemen
Bij de eerste symptomen 1 eetlepel 3 keer per dag opgelost in een glas water. Niet langer dan drie dagen.
Als verfrissing
Als extra pep kunt je Oxymel ook gebruiken als basis voor frisdranken. Ze smaken goed en voorzien het lichaam van verloren mineralen na lichamelijke inspanning en stimuleren het immuunsysteem. Voeg één tot twee eetlepels zure honing toe aan een liter water. Ook is het in de zomer lekker en verfrissend om 1 of 2 lepels oxymel aan spa rood (mineraalwater) toe te voegen.
Als dressing
Behalve als drankje kun je oxymel ook gebruiken voor een dressing over de salade. Voeg aan de zure honing gewoon olie, zout, peper en eventueel wat mosterd toe en mix alles goed door.
Contra-indicatie
- Niet gebruiken tijdens zwangerschap en borstvoeding!
- Niet geschikt voor baby's en peuters.
- Ook bij acute gastro-intestinale ziekten (ontstekingen in het maag-darm-kanaal zoals maagzweren) en bij reuma of jichtaanvallen, mag geen zure honing worden ingenomen.
Recepten
Gezondheidselixer
- 150 ml vloeibare (imker)honing
- 50 ml appel(cider)azijn
- sap van een 1/4 biologische citroen
- 3 cm geraspte biologische gemberwortel
- 3 cm geraspte biologische kurkumawortel (of 1/4 theelepel kurkumapoeder)
Voor de bereiding zie het basisrecept. Neem dagelijks 2 keer 1 kleine eetlepel oxymel (7-8 ml) opgelost in een glas water in. Na drie weken dagelijkse inname neem je een week pauze voordat je de Oxymel opnieuw 3 weken inneemt.
Pijnstiller
- 100 g appelciderazijn
- 300 g honing
- 2 kleine handen vol moerasspireabloemen (bladeren kunnen ook worden gebruikt)
- 1 kleine hand vol schillen van de Wilgenbast
Moerasspirea bevat salicylzuurverbindingen, die een ontstekingsremmende en pijnstillende werking hebben. Onze voorouders gebruikten de plant intuïtief als pijnstiller. Zo kun je de moerasspirea gebruiken bij: hoofdpijn, verkoudheid, koorts, griepinfectie en Gewrichtspijn. Ook de bast van de Wilg bevat bovengenoemde inhoudsstoffen. Als je een overgevoelig bent voor salicylzuur, mag je het niet gebruiken. Dit geldt ook voor zwangere vrouwen en astmapatiënten.
Voor de bereiding zie het basisrecept. Met gedroogde moerasspireabloemen en wilgenbast kun je ook in de winter een oxymel toebereiden. Het kan worden gedronken door 2 eetlepels op te lossen in een kop licht warm water of thee.
Darmweldaad
- Duizendblad, vers een handvol (of gedroogd een halve hand)
- Engelwortel, 1 eetlepel klein gesneden wortel
- Munt vers, ongeveer een handvol
- Paardenbloemwortel, 1 eetlepel fijn gesneden
- Galangawortel (Laos), halve theelepel
- Jeneverbessen, Karwij en Anijs, van elk een theelepel (in de vijzel aangedrukt)
- 250 ml (bio) appel(cider)azijn
- 750 gr honing
Bereiding:
Zorg dat je voordat je begint alle materialen en potten goed met 70% alcohol desinfecteert. Roer de honing door de azijn totdat alle honing goed is opgelost. Vervolgens worden de specerijen en de kruiden in een afsluitbare glazen pot of fles gedaan en overgoten met de zure honing. De oxymel laat je vier weken trekken bij kamertemperatuur maar niet in de volle zon. Daarna kun je het zeven en in een fles vullen.
Gebruik
Los één of twee eetlepels zure honing op in een glas warm water. Ook lekker als dorstlesser tussendoor.
Verkoudheidsmix
- 2-3 kleine takken (ongeveer 20 cm lang) van de den of de spar (Let op: Naalden van de Taxus zijn giftig)
- 300 g honing
- 100 g appelciderazijn
- Klein snufje zout
Sparren en dennen kunnen op een zeer veelzijdige manier worden gebruikt en helpen bij hoesten, keelpijn, sinusinfecties en verkoudheid. Ook versterken ze op natuurlijke wijze ons immuunsysteem. Voor de bereiding van deze oxymel, zie het basisrecept. Los voor het gebruik één of twee eetlepels oxymel op in een glas warm water. 2 keer per dag.
Vier-rover - Oxymel om het immuunsysteem te versterken
1 eetlepel van:
- Jeneverbessen
- Munt
- Salie
- Rozemarijn
- Tijm
- Bijvoet (Artemisia vulgaris)
- Alsembladeren (Artemisia absinthium)
- Angelica
- Rozenbottels
- 1/2 tl nootmuskaat geraspt
- 5-6 kruidnagels
- 4 teentjes knoflook grof gesneden
- 1 kaneelschors
- 600 g honing
- 200 g appel(cider)azijn
Hak alle ingrediënten grof en doe deze in een afsluitbare pot. Vermeng de honing met de appelciderazijn, roer het goed door en giet dit over het kruidenmengsel. Slot de pot af en laat het 2-3 weken trekken. Daarna kun je het afzeven en in een fles bewaren.
Voor gebruik meng je één tot twee eetlepels met een glas water. Je kunt er ook eerst mee gorgelen en dan doorslikken, zodat ook de mondholte wordt gedesinfecteerd.