Meidoorn; één- en tweestijlige

Crataegus monogyna & laevigata

Hawthorn (E)/ Weissdorn (D)

De Meidoorn behoort tot de familie van de Roos. Hoewel de bloemetjes van de Meidoorn heel liefelijk aandoen met hun tere witte blaadjes en de prachtige roze-rode helmhokjes van de meeldraden en de blaadjes er ook koddig uitzien met de grote lobben is de Meidoorn een robuuste struik met doornen die vroeger graag gebruikt werd als afrastering voor het vee. Niet voor niets heeft de Meidoorn haar naam Crataegus gekregen, afgeleid van het Griekse woord krátys wat sterk of kracht betekent.

Veel vogels vinden in zijn takken een veilige plek voor nestbouw en de tot 2 cm lange doornen bieden bescherming tegen nestroofdieren. De witte bloemen die de takken van de meidoorn in mei en juni sieren trekken veel insecten aan, waarmee de jongen gevoed kunnen worden. Ook in de herfst biedt de Meidoorn voedsel voor de vogels. De kleine felrode besjes die dan aan de struiken groeien zijn echter ook voor ons mensen interessant. Evenals de bloemen en de blaadjes worden hiervan natuurlijke extracten gemaakt die een geschenk zijn voor het hart.

In Nederland vind je twee inheemse soorten Meidoorn, de éénstijlige (monogyna) en de tweestijlige (laevigata). Daarnaast komen er veel kruisingen tussen deze soorten voor. Er bestaat nog een inheemse soort, de Koraalmeidoorn (Crataegus rhipidophylla). Deze komt echter vrijwel niet voor in Nederland. Wel zijn er kruisingen met de één- en tweestijlige meidoorn te vinden. Deze worden resp. de Schijnkoraalmeidoorn en Grootvruchtige Meidoorn genoemd. Naast de vele hybriden komt bij ons de éénstijlige Meidoorn het meeste voor.

De meidoornsoorten zijn niet zo heel erg makkelijk van elkaar te onderscheiden. Hoewel de blaadjes van de éénstijlige iets dieper ingesneden zijn dan die van de tweestijlige en zoals de naam al zegt de bloemen van de éénstijlige Meidoorn slechts één stijl bevat, lijken ze toch sterk op elkaar. Daarbij komt dat de vele kruisingen de eigenschappen van beide soorten vertonen.

Voor het maken van geneeskrachtige plantenextracten maakt het echter niet uit welke soort je voor je hebt. De geneeskrachtige werking is in alle soorten gegeven.

Inhoudsstoffen en geneeskrachtige werking

De Meidoorn is de medicijnplant voor het hart. Niet alleen maakt het hart een klein sprongetje als je de bovenstaande foto bekijkt, de plant bevat ook prachtige stofjes die ons hart liefdevol beschermen. Zo zijn de bloemen en bladeren die je in mei en juni kunt verzamelen rijk aan flavonoïden (hyperoside, vitexinrhamnoside, rutine, vitexine en procyanidine). Daarnaast bevatten de bloemen en bladeren:

•  Aromatische aminen (tyramine)
• fenolcarbonzuren
• xanthinederivaten (adenine, adenosine)
• Triterpeenzuren
• sterolen

Ook de bessen kunnen worden gebruikt. Hier is het gehalte aan procyanidine iets  hoger als in de bloemen en bladeren maar de concentratie overige flavonoïden lager. Ook bevatten de bessen vitamine C.

Het zijn met name de flavonoïden in de Meidoorn die een gunstige invloed hebben op ons hart. Deze stofjes zorgen o.a. voor een verwijding van de coronaire vaten  en daarmee voor een betere doorbloeding en zuurstoftoevoer van het hart. Zo beschermen ze het hart tegen zuurstof tekort en vrije radicalen. De bloedvat verwijdende en -ontspannende werking van Meidoorn werkt ook regulerend op de bloeddruk. Daarnaast versterkt deze krachtige medicijnplant de samentrekking van het hart en reguleert ze het hartritme. Soms zorgen stress en zorgen voor hartklachten zoals onregelmatige hartslag, hartkloppingen of een drukkend gevoel op de borst. Vooral bij stress, angsten, nerveuze klachten, depressie en sterke belasting gaat van Meidoorn een rustgevende werking uit. Bij aanvallen van angina pectoris kan Meidoorn de ernst en de frequentie van de klachten verminderen. Hier zou vooral een gestandaardiseerd extract uit de bessen worden aanbevolen. Vanaf het 40ste levensjaar begint de werking van het hart langzaam terug te lopen. Deze natuurlijke achteruitgang kun je ondersteunen met de Meidoorn. Vooral het oudere hart is gebaat bij de verzorgende eigenschappen ervan. 

Meidoorn behoort tot de meest waardevolle plantaardige cardiovasculaire tonica die er zijn en is de nummer één bij:

-       benauwdheid en druk in het hartgebied (bij nerveuze en psychologische overbelasting)

-       angina pectoris (pijn op de borst of hartkramp door te weinig zuurstof

-       nerveuze hartproblemen als hartkloppingen

-       ouderdomshart

-       hartinsufficiëntie ( bijv. door coronairsclerose)

-       tachycardie

-       hoge of lage bloeddruk

-       nabehandeling hartinfarct

De Meidoorn ontvouwt zijn werking pas na enige tijd. Een verbetering van de klachten zul je na 6 weken merken. Meidoorn is een van de weinige planten die over lange tijd ingenomen kan worden. Bijwerkingen worden over het algemeen zelden vermeld. Mocht je die toch hebben dan is de Meidoorn niet de goede plant voor jou.

Overige kruiden

Hartkruiden

• Hartgespan, Leonurus cardiaca L.

Rustgevende kruiden

• Valeriaan, Valeriana officinalis  (verkort tevens de inwerktijd van Sint-janskruid)
  
• Hop, Humulus lupulus
• Passiebloem, Passiflora incarnata
• Melisse, Melissa officinalis
• Lavendel, Lavandula angustifolia Mill.
• Haver, Avena sativa
  



Depressieve stemming

• Sint-Janskruid is het enige kruide dat bij depressieve klachten in aanmerking komt.