Lente equinox;

"Negen-kruiden-soep" in het voorjaar

Ostara

Het is vandaag 8 maart, internationale vrouwendag :). We gaan langzaam richting de lente-equinox, de dag waarop de zon loodrecht boven de evenaar staat en de dag en de nacht even lang zijn. Dit jaar valt deze dag op 20 maart. Het is het begin van de lente die meteorologisch gezien al op 1 maart begonnen is.

Voordat het christendom in Europa zijn intrede deed en de rituelen en gebruiken van onze Keltische en Germaanse voorouders nog levendig waren, werd in maart op de lente-equinox, het begin van het voorjaar gevierd. Dit feest stond in het teken van de godin Ostara. Ostara symboliseerde de overwinning van het licht over het donker en het aanbreken van de vruchtbare periode.

Veel oude gebruiken zijn in de loop der tijd vervaagd en vervangen door christelijke tradities en feesten. Dit zien we bijvoorbeeld terug in de ”Gründonnerstagsuppe” (Groene-donderdag-soep) die op witte donderdag gegeten wordt. Witte donderdag is de donderdag voor paaszondag. Op deze dag wordt binnen het christelijke geloof het laatste avondmaal dat Jezus met zijn apostelen at, herdacht. 

Opmerkelijk is dat de soep "Gründonnerstag-" und niet "Weißdonnerstagsuppe" heet, hoewel deze op witte donderdag wordt gegeten. Het "groene" verwijst waarschijnlijk naar het eten van groene groenten en groene kruiden op deze dag en was mogelijk al voor de invoering van het paasfeest een vast ritueel bij de bevolking. Om niet alles af te schaffen wat bij de gewone mensen een belangrijke rol in hun leven speelde en houvast bood in het geloof werden sommige "heidense" gewoontes door de kerk oogluikend toegestaan of opgenomen en al dan niet omgevormd in nieuwe gebruiken en christelijke regels. Het eten van de Gründonnerstagsuppe is een ritueel binnen het paasfeest dat hier in Oostenrijk nog levend is. 

De soep wordt ook wel  Neun-Kräuter-Suppe (negen-kruiden-soep) of `Neunerle´ genoemd met, je raad het al, negen verschillende soorten wilde kruiden. Het getal 9 werd in alle culturen als heilig beschouwd. Drie keer drie. Het heilige, goddelijke getal waarin verleden, heden en toekomst samenkomen, waarin ontstaan, leven en sterven een cyclus vormen en de ziel, geest en lichaam één zijn. Het getal negen wordt opgedragen aan het gehele universum.  Als je het artikel over de zomerzonnewende heb gelezen zie je dat het getal negen ook weer terug komt in de kruidenwis die uit 9 kruiden bestaat of een veelvoud ervan.



Negen-kruiden-soep

Het bereiden van de negen-kruide-soep is een prachtig ritueel om stil te staan bij de cyclus van de seizoenen en de overvloed die de natuur ons ieder jaar weer schenkt. Met de lente als nieuw begin biedt de equinox rond 20 maart een mooi aanknopingspunt om kruiden te verzamelen en te verwerken tot een heerlijk en zeer gezond soepje. In de weken na 1 maart begint het bij mij al te kriebelen en kijk ik er naar uit dat de grijze platgedrukte bodem langzaam wordt ingenomen door groene sprietjes en kleurige voorjaarsbloemen. Afhankelijk van het weer zie je hoe de eerste voorjaarskruiden hun kopjes door de nog dorre bladeren op de grond heen beginnen te strekken en het steeds groener wordt.

Het begin van de lente duurt nog even zodat de vegetatie nog iets meer de kans krijgt verder te groeien en er rond 20 maart volop kruiden voor je negen-kruiden-soep te vinden zijn. Naast Daslook, Speenkruid, Look-zonder-look, Paardenbloem, Longenkruid, , Hondsdraf, Blaassilene, en Muur staan dan ook Brandnetel, Zevenblad, Smalle weegbree, Duizendblad, Witte dovenetel, Madeliefje, Zuring, Kleefkruid, Fluitekruid, Paarse dovenetel, uitlopers van de Hop, Pimpernel en Valeriaan ter beschikking. Pluk de verschillende kruiden op schone plekken en pluk niet meer dan je gaat verwerken. Pluk je kruiden zo schoon mogelijk dan heb je thuis niet meer zoveel werk bij het sorteren en schoonmaken. Hoe je kruiden het beste plukt kun je lezen onder het kopje Plukken en drogen.

Recept

Hieronder vindt je een recept van een soep zoals die hier in Oostenrijk wordt toebereid.

Benodigdheden

•  200 g Wilde Kruiden
•   klontje boter
•   scheutje olijfolie
•   1,5 ltr water
•   2 uien
•   6 aardappelen (eventueel 1 kleine prei en 1 grote winterwortel)
•   Bio groentebouillon
•   Scheutje Slagroom
•   1 eetlepel Majoraan, Peterselie, Laurierblaadje
•   Peper, zout, nootmuskaat
•   Om te garneren: per bord een theelepel bieslook en een paar verse bloemetjes van madeliefje, hondsdraf, viooltje of sleutelbloem

Schil en snijd de aardappel (en de wortel) in kleine blokjes en breng deze met het water, het laurierblaadje en de bouillonpoeder aan de kook. Maak de kruiden schoon, verwijder bruine, aangevreten delen en was ze af.  Snijd de kruiden fijn in stukjes van ongeveer een ½ centimeter. Doe een klontje boter en een scheutje olijfolie in een pan en bak hierin de fijngesneden ui. Als de ui bruin/glazig is voeg je er de kleingesneden prei aan toe die je even mee bakt totdat ze zacht is. Voeg er daarna de kruiden aan toe en roer-bak deze 4-5 minuutjes totdat de kruiden geslonken zijn. Wordt de pan te droog kun je er een klein scheutje water bij doen.

Als de aardappels gaar zijn haal je het laurierblaadje eruit en voeg je het ui-kruidenmengsel erbij evenals de majoraan en de fijngesneden peterselie. Nu pureer je met een staafmixer alles in het kookvocht. Breng de soep op smaak met peper, zout en een beetje nootmuskaat. Eventueel kun je er nog een scheutje slagroom aan toe voegen. Wat er ook goed bij past is een gekookt eitje. Deze kun je na het pellen in de lengte in vieren snijden. Doe de soep op een bord, leg er de ei-partjes op en voor de feestvreugde, het is immers Ostara, versier je het geheel nog met een paar bloemetjes en wat bieslook. 

Volop vitaminen en mineralen

Hoewel het begin maart nog een beetje vroeg in het jaar is, ben ik er vandaag op uit getrokken om te kijken of ik mijn eerste groene maaltijd bij elkaar kon plukken. Het was de afgelopen weken koud maar de zon heeft al volop geschenen en ja, de eerste Daslook liet zich vinden. En die niet alleen... Weer thuis kon ik met de verzamelde Daslook, Speenkruid, Look-zonder-look, Paardenbloem, Longenkruid, , Hondsdraf, Blaassilene, en Muur een heerlijke soep maken. Met een paar viooltjes als versiering.

Je kunt de kruiden die nu langzaam weer in het wild te vinden zijn in allerlei gerechten verwerken. Groene kruiden bevatten vitale stoffen die het menselijk organisme nodig heeft, namelijk vitaminen, mineralen, sporenelementen, enzymen en aminozuren, het waardevolle chlorofyl en vezels. Wanneer je verschillende kruiden door elkaar gebruikt krijg je alle nodige voedingsstoffen binnen. Het Chlorofyl, het bladgroen, lijkt sterk op het hemoglobine van ons bloed en heeft een ontgiftende werking. Wilde kruiden bevatten daarnaast nog veel bittere stoffen. Bij veel groenten die we in de winkel kopen zijn deze stoffen eruit gekweekt. Dat is jammer, want juist bittere stoffen hebben een positieve invloed op onze spijsvertering en onze gezondheid. In wilde kruiden zijn ze echter nog volop voorhanden.

Kijk maar eens in de onderstaande tabellen wat voor een krachtpatsers wilde kruiden zijn in vergelijking tot groente uit de winkel. Deze tabel is wel verouderd maar geeht toch een goed beeld van de verhoudingen. Hij is gemaakt door  Christina Schuster, 2013.  http://www.wild-kraeuter.de/Frame.html